[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Guoitalin (Yitalinus)
Guoitaul (Vitalis)
Gwrteurn Gwrtheneu (Ybrtigern "Chudy")
Przypomnijmy sobie historię Magnusa Maksymusa, który zdobył władzę w Brytanii, żeniąc
się z Elen, córką Oktawiusza Starego (Eudafa Hena), księcia Arfon. Geoffrey z Monmouth
tytułuje ojca Elen Dux Gewissei i tego samego określenia używa wobec Yortigerna, którego
najwyrazniej uważał za kolejnego władcę kraju.
Na Kolumnie Elisega w Yalle Crucis w dolinie Llangolen znalezliśmy informację
potwierdzającą związek Yortigerna ze Sevirą, córką Magnusa i Elen. Stwierdzenie Geoffreya
z Monmouth można pogodzić z inskrypcją na obelisku, przyjmując, że Yortigern nabył prawa
do terytorium Gewissei za pośrednictwem żony, spadkobierczyni Magnusa Maksymusa.
Nie da się wykluczyć, że obelisk był pierwotnie kolumną rzymską, którą Cyngen wykorzystał
ponownie jako kamień pamiątkowy; przypomina on bardzo krzyże z Mercii, które można
oglądać w prowincji Peak District. Cyngen, ostatni władca Powys ze starej dynastii, zmarł w
czasie pielgrzymki do Rzymu w 854 roku. Jego przodek Brochmail Ysgythrog poległ w
bitwie pod Bangor-is-Coed w 613 roku, kiedy to armia brytyjska została pokonana przez
Anglów pod dowództwem Aethefirtha. W Bewcastle, małej wiosce w Cumberland na północ
od Wału Hadriana, stoi pamiątkowy obelisk Aethelfirtha. Inskrypcja na krzyżu głosi, że
postawili go Hwaefred i Worthgaer na cześć Aethelfirtha, syna Aethelrica.
Długa inskrypcja na Kolumnie Elisega zatarła się niemal całkowicie. Na szczęście w 1696
roku spisał ją antykwariusz Edward Llwyd. Napis składa się z trzydziestu jeden poziomych
linii (widocznych jest teraz tylko siedem) podzielonych na akapity, z których każdy
rozpoczyna się znakiem krzyża. Oto treść tej intrygującej inskrypcji:
" Concenn syn Cadella, Cadell syn Brochmaila, Brochmail syn Elisega, Eliseg syn Guaillauca.
" I tak Concenn, praprawnuk Elisega, wzniósł ten kamień dla swego prapradziadka Elisega.
" Tenże Eliseg, który połączył dziedzictwo Powys... spod mocy Anglów swoim ognistym
mieczem.
" Każdy, kto powtórzy treść tych słów, niech pobłogosławi duszę Elisega.
" Tenże Concenn pochwycił w swe ręce tysiąc sto akrów, które ongiś należały do jego
królestwa Powys.
[Następne dwa akapity nieczytelne.] Maksymus... Brytanii...
Concenn, Pascent... Maun, Annan.
" Britu zaś (był) synem Guorthigirna (Yortigerna), którego błogosławił Germanus i którego
urodziła mu Sevira, córka króla Maksymusa, który zabił króla Rzymian.
" Conmarch sporządził ten napis na życzenie króla Concenna.
" Niech Pan błogosławi Concenna i cały jego dom i krainę Powys aż do końca dni. Amen.
Eliseg żył w połowie ósmego stulecia i należał do dziesiątego pokolenia dynastii Powys. Jego
wnuk Cadell zmarł w 808 roku i na tron wstąpił Concenn lub Cyngenn, który wzniósł obelisk
na pamiątkę prapradziadka. Można, więc przypuszczać, że krzyż powstał w pierwszej
połowie IX wieku, jako że Concenn zmarł około 854 roku podczas pielgrzymki do Rzymu, a
był ostatnim z rodu.
Autor inskrypcji szczególną uwagę poświęca Yortigernowi i jego synowi Britu, a także
Pascentowi, trzeciemu synowi Yortigerna. Neniusz, historyk żyjący w IX wieku, podaje, że
pózniejsi królowie Buellt (obecnie Builth Wells) i Gwrtheyraionu, prowincji Powys, byli
potomkami Pascenta. Możliwe, że w XVIII wieku w Tywyn znaleziono pamiątkowy obelisk
Pascenta. Widniało na nim imię Pascentius, lecz było ono dość popularne i nie można
stwierdzić z pewnością, że mowa właśnie o królu Pascencie. Niestety obelisk zaginął lub
został zniszczony.
Inskrypcja na kolumnie oznacza, że Eliseg wywodził się zarówno od Yortigerna, jak i od
Magnusa Maksymusa. Z dzieł Neniusza wynika, że wszyscy książęta Powys byli potomkami
Gwrtheyrna (Yortigerna), który wymieniony jest na obelisku obok Severy, córki Magnusa
Maksymusa (zwanego też Macsenem Wledigiem).
Następny etap naszych badań dotyczył Cerdica, syna Elesy, syna Esly, syna Gewisa, od
którego wywodzi się nazwa Gewissei. Brytyjskie imię Cerdica, Careticus, utworzone zostało
od drugiej wersji oryginalnego imienia - Ceredig. Geoffrey z Monmouth opisuje przybycie
Saksonów w czasach Careticusa, czyli właśnie Cerdica z plemienia Gewissei. Jego imię, tym
razem jako Ceretic, znalazło się także u Neniusza przy okazji relacji o Yortigernie - miał on
wystąpić jako tłumacz Hengista. 2
Stało się dla nas jasne, że Cerdic nie był zamorskim najezdzcą, lecz mieszkańcem wyspy.
Wśród jego przodków i potomków znajdują się brytyjskie imiona. Poza uderzającym
podobieństwem Elesy i Elisega z Kolumny Elisega w dolinie Llangollen, również imiona
Elesy i Esly, czyli ojca i dziadka Cerdica, przypominają Elisega i Elisę z rodu władców
Powys. Zatem Elafius (Elasius), który witał św. Germanusa, biskupa Auxerre, podczas jego
drugiej wizyty w Brytanii w 447 roku, nie może być nikim innym jak Elesą, ojcem Cerdica.
Fakty te tłumaczą, dlaczego Cerdic rościł sobie prawo do tronu i dlaczego pózniejsi królowie
W essex tak chętnie wywodzili swoje rodowody właśnie od niego.
Oktawiusz Stary (Eudaf Hen) był księciem Arfonu, który ożenił się z córką Carausiusa II; w
ten sposób został władcą terytorium Gewissei i zyskał prawo do tytułu Dux. Walijski
odpowiednik Gewissei brzmi lwys i słowo to zachowało się w nazwach Ewyas Harold i
Ewyas Lacey w Herefordshire. Oprócz Gwentu w skład państwa Oktawiusza weszły tereny
plemienia Hwiccas, brytyjskich chrześcijan, którzy wymieszali się pózniej z
anglosaksońskimi osadnikami. Terytorium to obejmowało dzisiejsze hrabstwa Hereford,
Gloucester, Worcester, część Warwick oraz tereny między rzekami Wye i Severn wraz z
Forest Dean. Córka Oktawiusza Elen wyszła za Magnusa Maksymusa, którego synowie
Oswain i Konstantyn zostali brytyjskimi pendragonami. Od nich wywodzili się władcy
Hwiccas, czyli obszaru między rzekami Wye i Severn.
Tytuł Dux Gewissei, to znaczy księcia Gwentu, Ergingu i Ewyas, nosił również Yortigern,
który prawo do niego nabył poprzez małżeństwo z Sevirą, córką Magnusa Maksymusa i Elen.
Małżeństwo to zostało z pewnością zawarte z przyczyn politycznych, aby zapewnić pokój na [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • thierry.pev.pl

    •